Bí tích Truyền Chức Thánh là gì? Gồm những cấp bậc nào?

Bạn có bao giờ thắc mắc Bí tích Truyền Chức Thánh là gì và vì sao lại đóng vai trò đặc biệt trong đời sống đức tin của người Công giáo? Bài viết dưới đây của tuongconggiaonghethuat sẽ giúp bạn hiểu rõ nguồn gốc, ý nghĩa và các cấp bậc của Bí tích này – nơi Thiên Chúa thánh hiến những người được chọn để phục vụ Hội Thánh qua sứ vụ linh mục, phó tế và giám mục.

1. Bí tích Truyền Chức Thánh là gì? Được lập khi nào?

Bí tích Truyền Chức Thánh là một trong bảy bí tích của Hội Thánh Công giáo, qua đó những người được chọn được thánh hiến để trở nên thừa tác viên của Chúa Kitô – có trách nhiệm rao giảng Lời Chúa, cử hành các bí tích và hướng dẫn Dân Chúa. Đây là bí tích của thừa tác vụ tông đồ, được truyền lại từ chính Chúa Giêsu cho các Tông đồ và nối dài cho đến ngày nay.

Theo Kinh Thánh, Chúa Giêsu đã thiết lập Bí tích Truyền Chức Thánh trong Bữa Tiệc Ly, khi Ngài trao cho các Tông đồ bánh và rượu – Mình và Máu Thánh Ngài – và phán: “Các con hãy làm việc này mà nhớ đến Thầy.” (Lc 22,19). Lúc ấy, Chúa Giêsu trao quyền cho các Tông đồ cử hành Bí tích Thánh Thể và lãnh đạo cộng đoàn tín hữu. Từ đó, việc truyền chức được tiếp nối qua các thế hệ, bảo đảm sự liên tục của Hội Thánh.

Bí tích Truyền Chức Thánh không chỉ là một nghi thức phong chức, mà còn là một hành động thiêng liêng sâu sắc, qua đó người lãnh nhận được ấn tín thiêng liêng vĩnh viễn – trở nên người đại diện của Chúa Kitô trên trần gian, để phục vụ, hiến dâng và yêu thương.

2. Bí tích Truyền chức Thánh gồm những cấp bậc nào?

Giáo lý Hội Thánh Công giáo xác định rằng Bí tích Truyền Chức Thánh có ba cấp bậc, phản ánh sự phong phú trong cơ cấu phục vụ của Giáo hội:

2.1 Giám mục

Là người lãnh nhận chức thánh cao nhất. Giám mục là người kế vị trực tiếp của các Tông đồ, được trao quyền thánh hiến, giảng dạy, điều hành và ban các bí tích – đặc biệt là Bí tích Thêm Sức và Bí tích Truyền Chức Thánh cho người khác. Giám mục là dấu chỉ hiệp nhất của Giáo hội địa phương và là người giữ gìn đức tin tông truyền.

2.2 Linh mục

Linh mục là cộng sự viên của Giám mục trong việc phục vụ Dân Chúa. Họ được trao quyền cử hành Thánh Thể, ban các bí tích như Giải tội, Rửa tội, Xức dầu bệnh nhân, và rao giảng Lời Chúa. Dù không có quyền phong chức, linh mục được mời gọi sống đời hiến dâng, trung thành, yêu thương và phục vụ cộng đoàn mình được sai đến.

2.3 Phó tế

Phó tế là người được thánh hiến để phục vụ trong phụng vụ, trong việc bác ái và công tác mục vụ. Họ có thể công bố Tin Mừng, giúp Giám mục hoặc Linh mục trong Thánh lễ, và chủ sự một số nghi thức như Rửa tội hoặc chứng hôn. Có hai loại phó tế: phó tế chuyển tiếp (sẽ tiến lên chức linh mục) và phó tế vĩnh viễn (có thể là người đã lập gia đình).

Ai có quyền ban Bí tích Truyền Chức Thánh?

Theo truyền thống Công giáo, chỉ có Giám mục hợp pháp mới có quyền ban Bí tích Truyền Chức Thánh. Điều này xuất phát từ nguyên tắc “truyền chức Tông đồ” – tức là quyền truyền chức phải được thông truyền qua hàng Giám mục, kể từ các Tông đồ đầu tiên cho đến nay.

Trước khi được truyền chức, ứng viên phải được đào tạo và chuẩn bị kỹ lưỡng về đời sống thiêng liêng, tri thức thần học và lòng trung thành với Giáo hội. Quyết định truyền chức cũng cần được Giáo hội địa phương chấp thuận và được thực hiện công khai, để cộng đoàn cùng cầu nguyện và chứng kiến.

Giám mục khi ban Bí tích Truyền Chức Thánh không chỉ làm một hành vi nhân loại, mà chính Chúa Thánh Thần hoạt động qua ngài để ban ơn và ấn tín thiêng liêng cho người lãnh nhận.

Hiệu quả và ơn thiêng của Bí tích Truyền Chức Thánh

Bí tích Truyền Chức Thánh mang lại nhiều hiệu quả thiêng liêng và ân sủng đặc biệt cho người lãnh nhận:

In ấn tín thiêng liêng vĩnh viễn: Người đã được truyền chức không thể bị “rút lại” chức thánh, vì ấn tín thiêng liêng ấy là mãi mãi.
Ban ơn Chúa Thánh Thần: Giúp người lãnh nhận có khả năng thi hành sứ vụ của Chúa Kitô – rao giảng, cử hành bí tích và hướng dẫn tín hữu.
Thánh hóa và củng cố ơn gọi: Người được truyền chức được mời gọi sống đời tận hiến, cầu nguyện, phục vụ và làm chứng cho Tin Mừng.
Liên kết với Chúa Kitô và Hội Thánh: Người được truyền chức trở nên “mục tử nhân lành” – hiến dâng đời mình để chăm sóc đoàn chiên Chúa.

Tuy nhiên, Bí tích Truyền Chức Thánh không chỉ là ơn phúc cho riêng người lãnh nhận, mà còn là hồng ân cho toàn thể cộng đoàn Giáo hội, vì nhờ đó mà các bí tích khác được cử hành và đức tin được truyền lại qua các thế hệ.

Bí tích Truyền Chức Thánh được cử hành như thế nào?

Nghi thức truyền chức thường diễn ra long trọng trong Thánh lễ, do Giám mục chủ sự, với sự hiện diện của cộng đoàn tín hữu. Trình tự chính bao gồm:

Gọi và giới thiệu ứng viên: Ứng viên được giới thiệu trước cộng đoàn để xác nhận ơn gọi và sự xứng đáng.
Lời hứa trung thành và vâng phục: Ứng viên cam kết tuân phục Giám mục và Giáo hội.
Kinh cầu các Thánh: Cộng đoàn cầu xin các Thánh chuyển cầu cho người sắp lãnh nhận chức thánh.
Nghi thức đặt tay: Giám mục đặt tay lên đầu ứng viên – dấu chỉ truyền thông ơn Chúa Thánh Thần.
Lời nguyện phong chức: Giám mục đọc lời nguyện xin Chúa Thánh Thần thánh hiến người được chọn.
Trao các dấu chỉ chức vụ: Giám mục trao thánh lễ phục, sách Tin Mừng hoặc chén thánh (tùy cấp bậc).
Cử hành Thánh Thể và hiệp lễ: Người mới được truyền chức cùng Giám mục dâng lễ tạ ơn.

Bí tích Truyền Chức Thánh không chỉ là nghi thức phong chức, mà còn là sự kiện thiêng liêng, đánh dấu việc Chúa sai người được chọn ra đi phục vụ trong tinh thần yêu thương và khiêm nhường.

Qua bài viết trên, có thể thấy Bí tích Truyền Chức Thánh chính là hồng ân đặc biệt Chúa ban cho Hội Thánh – nơi con người được chọn để cộng tác với Chúa Kitô trong công trình cứu độ. Hiểu rõ ý nghĩa, cấp bậc và ơn thiêng của bí tích này giúp mỗi tín hữu thêm trân trọng ơn gọi linh mục, phó tế và giám mục trong đời sống đạo.